خودبیمارانگاری چیست؟‌

خودبیمارانگاری‌ عبارت‌ است‌ از اختلالی‌ که‌ در آن‌ فرد اعتقاد زیادی دارد که‌ مبتلا به‌ یک‌ بیماری‌ جدی‌ یا مرگبار است‌، علی ‌رغم‌ این‌ که‌ معاینات‌ و بررسی ‌های‌ کامل پزشکی‌، هیچ‌ مشکلی‌ را نشان‌ نمی دهند.

به این ترتیب خود‌بیمارانگار یا هیپوکند‌ریاک (hypochondriac)، در اصطلاح روان‌ شناسی و روان ‌پزشکی به شخصی اطلاق می‌ شود که با وجود برخورداری از سلامت بدنی، خود را بیمار می‌ داند و همواره از دردهای خیالی شکایت می‌ کند.

این تصور خودبیمارانگارانه، زمانی بیماری تلقی می‌ شود که حدود 6 ‌ماه از آغاز آن بگذرد و با ‌وجود تایید سلامت بدن توسط پزشک، شخص هم‌ چنان بر بیمار بودن خود اصرار ‌‌ورزد و در نهایت، ترس از بیمار بودن، شخص را مدام به کلینیک ‌ها و درمانگاه‌ های مختلف جهت آزمایش و تجویز دارو بکشاند که به آن "سندرم بیمار خیالی" نیز می گویند.

چنین فردی معمولا در مورد بیماری ‌ها، تشخیص‌ و درمان‌ آن ها اطلاعات‌ زیادی‌ کسب‌ می ‌کند، زیرا به‌ پزشکان‌ زیادی‌ مراجعه‌ می کند و تحت‌ بررسی ‌های‌ زیادی‌ قرار می ‌گیرد.
علایم‌ شایع‌

شکایت‌ مداوم‌ از وجود مشکل و علایمی‌ در هر قسمتی‌ از بدن،‌ از نشانه های رایج این بیماری است. مشغولیت‌ ذهنی‌ در رابطه‌ با احتمال‌ ابتلا به‌ بیماری‌ قلبی‌ یا سرطان‌ در این‌ افراد زیاد دیده‌ می ‌شود. علایم‌ ممکن‌ است‌ تغییر کنند، اما اعتقاد فرد به‌ این‌ که‌ یک‌ بیماری‌ جدی‌ دارد، پا برجا می ‌ماند.

علایم شایعی‌ که‌ در این بیماری، بیشتر از آن ها شکایت‌ می شود عبارتند از: بی ‌خوابی‌، مشکلات‌ جنسی‌ و ناراحتی‌ گوارشی‌ مثل‌ نفخ‌، آروغ‌ زدن‌ و دل‌ پیچه‌. علایمی‌ که‌ فرد از آن ها شکایت‌ دارد، ممکن‌ است‌ تغییر کنند و بسیار اختصاصی‌، عمومی‌ یا مبهم‌ باشند.
خود‌بیمارانگار به شخصی اطلاق می‌ شود که با وجود برخورداری از سلامت بدنی، خود را بیمار می‌ داند و همواره از دردهای خیالی شکایت می‌ کند.

شخص خودبیمارانگار، همیشه دچار یک نوع وسواس فکری و ترس از وجود یک بیماری جدی در خود است. افراد خودبیمارانگار، همیشه در مورد عملکرد بدن خویش، شک و تردید دارند و مسائل ‌طبیعی مانند ‌ضربان قلب و عرق کردن، و مسائل جزئی و غیرطبیعی مانند آب ‌ریزش بینی، گلودردی ساده و یا جوش ‌ها و دمل ‌های کوچک را نشانه ‌ی یک بیماری بد در خود می‌ دانند.

آنان حتی ممکن است روی یک‌ سری اعمال مبهم و پیچیده تمرکز کنند، مثلا می ‌گویند بدن‌ مان خسته است، یا دل ‌مان درد می ‌کند.
خودبیمارانگاری

یک شکل از اختلال خودبیمارانگاری این است که افراد روی یک عضو خاص مانند کلیه‌ یا یک بیماری خاص مانند سرطان تمرکز دارند و نسبت به آن، وسواس به‌ خرج می‌ دهند و با وجود جواب منفی آزمایشات مربوطه، هیچ توجهی به کم‌ کردن اضطراب خویش ندارند و هم ‌چنان با مراجعه ‌ی مکرر، سعی‌ می ‌کنند سلامت خود را باز‌یابند.

از آن ‌جایی که این‌ گونه افراد به ‌جای مراجعه به روان ‌شناس، به‌ دنبال راه‌ هایی اشتباه برای معالجه‌ ی جسم خویش هستند (مانند مصرف قرص ‌‌های مختلف)، بنابراین نمی ‌توان آمار دقیقی از این‌ گونه افراد به ‌دست آورد، اما شیوع آن بین زن ها و مردها، یکسان می ‌باشد.‌

تشخیص بیماری هیپوکندریا، حدود 6 ‌ماه طول می ‌کشد.

افرادی که دچار این بیماری هستند، از اختلالات روانی دیگری نیز رنج می ‌برند.

دوسوم این افراد دارای افسردگی حاد، اختلال اضطراب، اختلال وسواس فکری- عملی و اضطراب فراگیر هستند.

یک بیمار‌ ‌هیپوکندریاک‌، ممکن است برای مدتی طولانی دارای علائم ‌هیپوکندریا‌ باشد، ولی بعد از آن، ممکن است برای مدتی این علائم ناپدید شوند.

تقریبا حدود یک ‌سوم این افراد به‌ طور فزاینده‌ای بهبود پیدا می‌ کنند. افرادی که از موقعیت اجتماعی و اقتصادی بالاتری برخوردارند، استرس و اضطراب ‌شان‌ با روش ‌های روان‌ شناسی، به ‌راحتی قابل درمان است و نیز افرادی که دچار خودبیمارانگاری هستند، اما از سایر اختلالات شخصیت رنج‌ نمی ‌برند، ممکن است شانس بالاتری برای بهبود داشته باشند.

دردهای عضلانی - کمر و مفاصل

دردهای عضلانی - کمر و مفاصل
دردهای عضلانی بدون تشخیص
همه روزه بیماران زیادی به علت دردهای عضلانی به پزشک مراجعه می کنند. طبق تحقیقات موجود، اگر به طب کلاسیک و سنتی بسنده کنیم  فقط در سی درصد از این بیماران به تشخیص می رسیم وقسمت عمده آنها، یعنی هفتاد درصد، بدون تشخیص باقی می مانند.
این بیماران بدون تشخیص دچار مشکلات زیادی می شوند. برخی از آنان با نگرانی از بیماری های خطرناک (مانند سرطان، ام اس و ...) به پزشکان متعددی مراجعه می کنند و هزینه فراوانی جهت ویزیت و تست های تکمیلی می پردازند، معمولا نتیجه این تست های تکمیلی نرمال یا در حد نرمال است و فقط نگرانی بیمار را افزایش می دهند.
برای برخی از این بیماران،  تشخیص ناراحتی اعصاب مطرح می شود که مشکلات جدیدی را به وجود  می آورد.
سئوالی که در اینجا مطرح می شود این است که: واقعا تشخیص این بیماری چیست؟ آیا می توان کاری برای آنان انجام داد؟ حدود 25 سال پیش، دو محقق به نامهای تراول و سیمون با تعریف نقطه ماشه ای و معرفی درد میوفاسیال، دریچه ای جدید به سوی تشخیص دردهای عضلانی گشودند.
سندرم (بیماری) درد میوفاسیال
علایم بیماری: اغلب بیماران از درد موضعی که محدود به عضله یا مفصل خاصی نیست شکایت دارند. بسیاری ازاین بیماران دچار اختلالات حسی (مثلا کاهش حس، خواب رفتن دست وپا، سوزش)
هستند. در برخی از آنان کاهش قدرت عضلانی نیز دیده می شود، در این بیماران می توان یک نقطه دردناک به نام نقطه ماشه ای یافت،  با فشارروی این نقطه، درد در کل دست یا پا ایجاد می شود.
با توجه به اینکه علائم فوق گیج کننده هستند، یک مثال شایع از بیمارمبتلا به درد میوفاسیال می تواند به درک مطلب کمک کند.
خانم پنجاه ساله ای به علت درد شانه واندام فوقانی راست از شش ماه پیش مراجعه کرده است. وی علت درد را به کار زیاد  ناشی از چند روزمراقبت از فرزند بیمارش نسبت می دهد. با سئوالات بیشتر مشخص می شود که درد وی با فعالیت زیاد می شود. گاهی آرنج و ساعد ش گزگز و مورمور می کند، در هوای سرد بدتر می شود و وقتی سر شانه هایش را ماساژ می دهند دردش تسکین می یابد.
تا کنون دو یا سه بار هنگام ظرف شستن دچار درد شدید دست شده و ظرف از دست وی رها شده است. با معاینه مشخص می شود که نقطه ای در عضلات سر شانه اش وجود دارد که با فشار روی آن، حالت سوزن سوزن شدن آرنج ودرد وی افزایش می یابد.
رادیولوژی گردن، مختصری آرتروز و کاهش فاصله بین مهره ای را نشان می دهد.
نوار عصب وی نرمال است  و آزمایشات خونی در حد طبیعی هستند و فقط کلسترول وی بالاست.
مثال فوق یکی از شایعترین تظاهرات این بیماری است. لازم به ذکر است که در این بیماران حتما باید بررسی های کاملی صورت گیرد، چرا که علایم ذکر شده دربیماری های مهمی نظیر: فشار روی ریشه های گردنی، آرتروز گردن، سندرم تونل مچ دستی، اختلالات کارکرد تیروئید، کمبود کلسیم و برخی ویتامینها و کم خونی  نیز رخ می دهد.
شیوع بیماری: حدود50% از بیماران دارای دردهای مزمن عضلانی به درد میوفاسیال مبتلا هستند. این بیماری در مردان و زنان به یک نسبت دیده می شود.
تشخیص: تشخیص بر اساس شرح حال و علایم بالینی صورت می گیرد. همانطور که گفته شد باید با یک شرح حال دقیق و معاینه کامل و بررسی های تکمیلی، احتمال سایر علل را نیز بررسی کنیم. نکته مهم این است که هیچ تست یا بررسی اختصاصی  برای تشخیص این بیماری وجود ندارد و فقط با معاینه دقیق می توان به نتیجه رسید.
عوارض: این بیماری کشنده نیست و اثری روی طول عمر بیمار نمی گذارد ولی به علت درد و سایر مشکلات همراه، شدیدا کیفیت زندگی را کاهش می دهد. همین علت سبب شده است که متخصصین طب فیزیکی که به افزایش کیفیت زندگی اهمیت زیادی می دهند، به این بیماری علاقه زیادی پیدا کنند.
درمان: برای درمان این بیماری روش های متعددی پیشنهاد شده است که متداول ترین آنها عبارتند از: تزریق موضعی، فیزیوتراپی های خاص، و استفاده از روش "کشش واسپری". در مواردی که اختلالات زمینه ای نظیر کم خونی یا اختلال عملکرد تیروئید وجود دارند، آنها را نیز باید درمان کرد.
در پایان باید متذکر شد که علیرغم گذشت 25 سال از معرفی این بیماری و وجود کتب ومقالات تخصصی متعدد، هنوزهم برخی از صاحبنظران، این بیماری را قبول ندارند.
صرف نظر از مباحث ومجادلات فوق، باید پذیرفت که در صورت معاینه دقیق و صرف زمان کافی می توان بسیاری از بیماران دچار" دردهای عضلانی ناشناخته " را تشخیص داد و درمان کرد. به عبارت دیگر شاید" بیماری" را بتوان انکار کرد ولی "بیمار" و "درد وی" قابل انکار نیست بلکه محتاج توجه پزشک است.
با تشکر از شهاب باقری وهاشم ابریشم زاده کار - دانشجویان پزشکی
کمردرد
مقدمه
اگرکمردرد دارید تنها نیستید. تقریبا تمام افراد در طول زندگی دچار کمردرد می شوند. خوشبختانه اکثر کمردرد ها ظرف چند روز بهبود می یابند ولی برخی کمردردها مدت بیشتری طول می کشد.
کمردرد حاد به کمردردی می گویند که ظرف چند روز تا چند هفته بهبود می یابد.
کمردرد مزمن کمردردی است که بیش از سه ماه طول می کشد.
آناتومی ستون فقرات
ستون مهره ها از 30 استخوان (مهره) تشکیل شده است (شکل یک). این مهره ها توسط رباط ها و عضلات به صورتی روی هم قرار گرفته اند که در سوراخ وسط خود نخاع را محافظت می کنند. همچنین نحوه قرارگیری آنها باعث می شود که منافذی بین آنها ایجاد شود (سوراخ بین مهره ای). رشته های اعصاب نخاعی ( که از نخاع منشا می گیرند) از این سوراخ ها خارج می شوند و قسمت عمده حرکت و حس بدن را به عهده می گیرند. بین مهره ها غضروف خاصی به نام دیسک قرار دارد که نقش آن افزایش انعطاف پذیری ستون فقرات و نیز جذب ضربات وارد شده بر ستون فقرات است.
مهره های ستون فقرات پنج دسته هستند:
هفت مهره گردنی
دوازده مهره پشتی                                                                
پنج مهره کمری
پنج مهره ساکرال (خاجی)
یک دنبالچه
شکل یک، قسمت های مختلف ستون فقرات:   1) گردن، 2) پشت، 3) کمر، 4) خاجی، 5) دنبالچه
چه کسانی مستعد ابتلا به کمردرد هستند ؟
مردان و زنان به یک نسبت مبتلا می شوند. احتمال ابتلا به کمر درد درسن 50-30 سالگی بیشتر است.
علل کمردرد
اختلال دیسک بین مهره ای: دیسک های بین مهره ای خصوصا در ناحیه کمری همیشه تحت فشار هستند. این فشار سبب می شود که به تدریج آب دیسک کم شود و ترک هایی در آن  ایجاد شود. این ترک ها می توانند سبب ایجاد کمردردی شوند که حداکثر تا زانو منتشر می شود و معمولا همراه خواب رفتگی پاها نیست. شکل دو نمونه هایی
از اختلالات شایع دیسک و ستون فقرات را نشان می دهد.
شکل دو، نمونه هایی از اختلالات شایع دیسک و ستون فقرات:
دیسک سالم
دیسک کم آب (پیری دیسک)
بیرون زدگی دیسک (خفیف) 
بیرون زدگی دیسک (شدید)
از بین رفتن دیسک وکاهش فاصله بین مهره ای
از بین رفتن دیسک وکاهش فاصله بین مهره ای همراه با تشکیل خارهای استخوانی (خفیف) 
از بین رفتن دیسک وکاش فاصله بین مهره ای همراه با تشکیل خارهای استخوانی (شدید)
درد سیاتیک: گاهی هسته دیسک از طریق ترک های موجود در دیسک خارج می شود و روی نخاع یا ریشه های نخاعی فشار می آورد. معمولا در این موارد کمردرد خفیف است و مشکل بیمار درد یا خواب رفتن یک یا هر دو اندام تحتانی (پا) است. اگر فشار وارده بر این ساختمان ها خیلی شدید باشد می تواند سبب فلج، بی حسی یا اختلال در کنترل ادراریا مدفوع گردد.
آرتروزستون فقرات: پیرشدن ستون فقرات می تواند سبب ایجاد درد شود. در این موارد بیمار پس از مدتی  بی حرکتی (خصوصا پس از خواب) احساس سفتی و خشکی در ستون فقرات دارد.
تنگی کانال نخاع: می تواند سبب کمردرد یا انتشار به یک یا هر دو اندام تحتانی (پا) شود. معمولا بیماران از درد درهنگام ایستادن و راه رفتن شکایت دارند. این درد با نشستن بهبود می یابد.
اختلال در مفاصل کوچک ستون فقرات: مهره ها توسط دیسک و مفاصل کوچکی به نام فاست (facet) به همدیگر متصل می شوند. این مفاصل به علل مختلفی ممکن است دردناک شوند. درد این مفاصل نیز شبیه درد دیسک است (در کمر حس می شود و ممکن است به یک یا هر دو اندام تحتانی انتشار یابد). مهمترین علل دردناک شدن این مفاصل عبارتند ازآرتروز و اختلال عملکرد.
رگ به رگ شدگی (sprain/strain): همانطور که گفته شد رباط ها و عضلات مهره ها را روی یکدیگر حفظ می کنند. گاهی به علت ضربه مستقیم یا برداشتن جسم سنگین، این رباط ها یا عضلات دچار کشیدگی می شوند و ایجاد درد می کنند
پوکی استخوان: پوکی استخوان در حقیقت کاهش تراکم استخوان هاست. استخوان های پوک در معرض    شکستگی های بسیار کوچک هستند و این شکستگی ها درد شدیدی ایجاد می کند. احتمال پوکی استخوان در خانم ها چهار برابر مردان است.
اختلالات شکل ستون فقرات: ناهنجاری های شکل ستون فقرات مثل اسکولیوز، کیفوزو لوردوزمی توانند سبب کمردرد شوند.
فیبرومیالژی: بیماری مزمنی است که با درد منتشر بدن، خستگی، اختلال خواب و نقاط درد ناک متعدد شناخته می شود. در این بیماری کمردرد نیز وجود دارد.
سایرموارد: عفونت ها، بیماری های التهابی (مثل روماتیسم) یا تومورها نیزمی توانند سبب ایجاد کمردرد شوند.
تشخیص علت کمردرد
معمولا شرح حال و معاینه دقیق می تواند علل خوش خیم و بدخیم کمردرد را از یکدیگر جدا کند. در یک ویزیت استاندارد، پزشک از بیمار خود اطلاعاتی در مورد شروع درد، محل درد، شدت درد، علائم همراه درد، علل تشدید و تخفیف درد وسابقه بیماری های قبلی کسب می کند. روش های تشخیص ذیل به پزشک کمک می کند.
رادیولوژی ساده (XR): معمولا اولین روش تصویربرداری است که در تشخیص علت کمردرد به کار می رود. می تواند شکستگی ها و اختلالات مهره های کمری را نمایش دهد. با این روش نمی توان عضلات یا رباط ها را بررسی کرد. دررفتگی دیسک نیز به صورت مستقیم قابل بررسی نیست.
دیسکوگرافی(Discography)  : عبارت است از تزریق مواد رادیوگرافی حاجب به داخل دیسک و بررسی تصویر حاصل. اگر دیسک علت درد باشد تزریق ماده حاجب به داخل آن دردناک است. این روش فقط در افراد خاص کاربرد دارد و شایع نیست.
میلوگرافی (Myelography) : در این نوع بررسی، ماده حاجب در داخل مایع نخاعی تزریق می شود و پس از آن عکس هایی توسط اشعه x  گرفته می شود. این نوع بررسی فشار وارد برنخاع و ریشه های نخاعی را نشان می دهد. البته در حال حاضر به علت وجود MRI استفاده ازاین روش شدیدا کاهش یافته است.
توموگرافی کامپیوتری (CT-SCAN): بررسی توسط اشعه X صورت می گیرد ولی بازسازی کامپیوتری ویژه ای دارد. سریع انجام می شود و دردناک نیست. استخوان ها را با دقت زیادی نشان می دهد و در تشخیص دررفتگی دیسک و تنگی کانال نخاع و سایر اختلالات ستون فقرات نیز کمک کننده است.
تصویر برداری با تشدید مغناطیسی (MRI): در این روش یک میدان مغناطیسی قوی ایجاد می شود و نماهای حاصله توسط یک کامپیوتر پردازش می گردد. برای بررسی تمام بافت ها خصوصا بافت های غیر استخوانی مناسب است. معمولا در اوایل شروع کمردرد کاربرد ندارد.
بررسی های الکترودیاگنوستیک (EDX، نوار عصب و عضله): این روش شامل دو قسمت است: بررسی هدایت عصبی و بررسی فعالیت الکتریکی عضلات. تست بسیار دقیقی است که حدود 45 دقیقه وقت می گیرد و با آن می توان درگیری اعصاب و عضلات را تشخیص داد. در تشخیص آسیب عصب سیاتیک و فشار روی ریشه های نخاع نیز کاربرد زیادی دارد. اشکال آن یکی وقت گیر بودن آن است و دیگر این که نتیجه آن به دقت و مهارت شخص انجام دهنده بستگی دارد و در صورتی که تست بصورت دقیق انجام نشده باشد، باید کل آن دوباره انجام  شود.      
اسکن هسته ای: روش جدید و دقیقی است که برای تشخیص عفونت ها، تومورها، متاستازها و خصوصا شکستگیهای بسیار ریز استخوان و سایر بافت ها (مفاصل) کاربرد دارد. در این روش مقدار کمی ماده رادیواکتیو به بیمار تزریق می گردد، غلظت این ماده دراستخوان ها و بافت های دچار اختلال افزایش می یابد. به کمک دوربین های خاصی غلظت مواد را در بافت های مختلف می سنجند و تصاویر مزبور توسط کامپیوتر پردازش می شود.
اولتراسونوگرافی: سونوگرافی نیز خوانده می شود در این روش از صدای پرفرکانس برای ثبت تصاویر اعضای داخل بدن استفاده می شود. با این روش می توان آسیب رباط ها، عضلات و تاندون ها را در اطراف ستون فقرات بررسی کرد. دقت این روش نیز مانند نوار عصب و عضله به شخص انجام دهنده بستگی دارد.
درمان کمردرد
قسمت اعظم کمردردها، اگر علائم بیماری خطرناک (علائم خطر) را نداشته باشند ظرف مدت کوتاهی بهبود می یابند و احتیاج به اقدامات تشخیصی یا درمانی گران قیمت ندارند. اقدامات ذیل بسته به مورد می تواند در درمان کمردرد مفید باشد.
استفاده از گرما و سرما: معمولا استفاده از ماساژ یخ در سه روز اول کمردرد و ماساژگرم (پس از این مدت) به کاهش درد کمک میکند (نحوه انجام ماساژیخ: در یک کیسه نایلونی مقداری یخ بریزید و آن را روی قسمت دردناک به آرامی ماساژدهید. ابتدا مختصری احساس ناراحتی می کنید ولی پس از مدتی به تدریج آرام تر می شوید. برخی افراد حساسیت غیر عادی به ماساژ یخ دارند. در صورت ایجاد انقباض عضلانی ماساژیخ را سریعا متوقف کنید)
استراحت در بستر: حداکثر به مدت 2-1 روز قابل قبول است. مطالعات نشان داده اند که در استراحت طولانی مدت عوارضی نظیر افسردگی، کاهش قدرت عضلانی و افزایش احتمال لخته شدن خون در رگها به وجود می آید لذا بیمار باید به تدریج به زندگی عادی خویش بازگردد. بهتر است بیمار در وضعیت خوابیده به پشت (با بالش زیر زانو ها) یا خوابیده به پهلو (با بالش بین زانوها) استراحت کند و بخوابد.
ورزش: احتمالا بهترین راه برای تسریع بهبود درد است .تجویز آن بر حسب نتایج معاینه و نیز شدت درد بیمار صورت می گیرد.
دارو: معمولا در کاهش درد اهمیت دارد ولی حتما در مورد مصرف آن با پزشک خود مشورت کنید.
مانیپولاسیون ستون فقرات:عملی است که توسط متخصصین دوره دیده (متخصصین طب فیزیکی و کایروپراکتورها) روی ستون فقرات انجام می گیرد. در مواقعی که بیمار به خوبی انتخاب شود پاسخ بسیار خوبی می دهد.  
همانطور که ذکر شد عمده کمردردهای مکانیکی با مراقبت مناسب پزشکی و همکاری بیمار بهبود می یابد، گاهی اقدامات فوق به نتیجه نمی رسد و جراحی اجتناب ناپذیر می گردد.علایم خطر در کمردردها (خصوصا کمردردهای ناشی از دررفتگی دیسک و فشار روی سیاتیک) عبارتنداز:
اختلال در کنترل ادرار و مدفوع
فلج پا (خصوصا فلج پیشرونده)
درد شدید که به شش هفته درمان های استاندارد، منجمله فیزیوتراپی تخصصی پاسخ نداده است. البته در این مورد جراحی معمولا سبب تسکین درد تیر کشنده پاها می گردد و ممکن است کمردرد بیماربهبود نیابد.
پیشگیری از کمردرد
معمولا می توان از کمردردهایی که به علت اختلالات بیومکانیک ایجاد شده اند جلوگیری کرد. ورزش های مناسب، ایستادن یا نشستن وحمل اشیا در وضعیت مناسب کمک زیادی به پیشگیری کمردرد میکند. استفاده از کمربندهای چرمی یا پلاستیکی تاثیر ثابت شده ای در کاهش کمردرد ناشی از بلند کردن اجسام سنگین نداشته است.
توصیه های بهداشتی برای سلامت کمر
از بی حرکتی پرهیز کنید و ورزش را وارد زندگی روزمره خود کنید، سعی کنید روزی نیم ساعت قدم بزنید (پیاده روی سریع)، بیش از 25 دقیقه ننشینید، هر 25 دقیقه حداقل 5 دقیقه راه بروید و ورزش های کششی انجام دهید. هنگامی که نشسته اید زیر پاهای خود یک چهار پایه کوتاه بگذارید یا یک پا را روی پای دیگر بیندازید. از پزشک خود در مورد ورزش های تقویتی و کششی مناسب سن خود سوال کنید.
توصیه های زیرنیزمفید هستند :
قوز نکنید. وقتی در وضعیت عادی می ایستید یا می نشینید وزن به صورت مناسب روی کمر وارد می شود.
اگر صندلی شما محل مخصوص قوس کمر ندارد یک حوله لوله شده یا با لشتک در ناحیه مزبور قرار دهید.
کفش های پاشنه کوتاه و راحت بپوشید.
روی تشک خیلی نرم نخوابید.
وقتی می خواهید چیزی از روی زمین بردارید زانوهایتان را خم کنید، از کمر خود استفاده نکنید.
سیگار جریان خون ستون فقرات و دیسک را کاهش می دهد آن را ترک کنید.
درموقع بلند شدن از بستر حتما از پهلوی خود بلند شوید.
هنگام پوشیدن کفش و جوراب روی صندلی یا لبه تخت نشسته ومچ پای خود را روی زانوی مخالف قراردهید و حتی المقدور به جلو خم نشوید، همینطور بهتر است شلوار خود را در حالت درازکش یا نشسته بپوشید.
حتما پیاده روی در سطح هموار را جزو برنامه روزانه خود قرار دهید. حد شما برای پیاده روی، شروع درد در کمر یا پاها و یا بی حسی و گزگز در پاها می باشد که در اینصورت بایستی مدت کوتاهی استراحت نمائید و دوباره ادامه دهید. در هنگام پیاده روی توجه داشته باشید که دست های شما از طرف بدن بطور کامل حرکت کنند و عضلات شکم خود را بداخل بکشید تا فشار روی ستون فقرات به حداقل برسد.
موتور سیکلت سواری خصوصا در خیابان های پر دست انداز مضر است.
توصیه هایی برای بیمارانی که تزریقات موضعی داشته اند
الف-  تا دو روز به عضو تزریق شده فشار نیاورید (مثلا اگر تزریق در زانوست از پله بالا یا پایین نروید)
ب-   تا سه روز به هیچ وجه محل تزریق را گرم نکنید .
ج-  سعی کنید پس از رسیدن به منزل و تا دو روز، هر ساعت ده دقیقه محل تزریق را با یخ ماساژ دهید. نحوه انجام ماساژ در ذیل صفحه توضیح داده شده است.
د- ممکن است تا دو روز افزایش مختصری در شدت درد خود حس کنید، اگر دردتان درحد قابل تحملی بود نگران نباشید، درد به تدریج کاهش خواهد یافت.
ه- در صورت بروز درد شدید درمحل تزریق، با اینجانب تماس بگیرید .
و- این تزریق فقط برای کاهش درد یا التهاب شما انجام شده است، جهت تکمیل درمان حدودا دو تا سه هفته دیگر مراجعه فرمائید.
روش انجام ماساژ با یخ
یک کیسه یخ را در محل تزریق قرار داده شروع به ماساژ نمائید، ممکن است در ابتدای کار احساس درد و سرما کنید، اگراین اتفاق پیش آمد به آن توجه نکنید و ادامه دهید، بتدریج محل ماساژ کرخ می شود و می توانید بدون هیچ مشکلی آنرا به مدت ده دقیقه ادامه دهید.
توجه: اگر ماساژ یخ سبب انقباض دردناک عضلات شد آنرا ادامه ندهید .
توضیحاتی در مورد اقدامات پس از مانیپولاسیون
حرکتی که روی ستون فقرات شما انجام شده است نوعی آزادسازی و تنظیم "حرکت بین مهره ای" شماست. درحقیقت، اختلال خفیفی در عملکرد بین مهره ای شما وجود دارد که به تدریج با یک یا چند مانور بهبود می یابد.
این اختلال عملکرد علل مختلفی نظیر حرکت های نامناسب و ناگهانی، وضعیت های نادرست نشستن، خوابیدن یا کارکردن- آرتروزدارد.
چند نکته قابل ذکر است:
الف- گاهی پس از مانیپولاسیون دردی در ناحیه تحت درمان ایجاد می شود. نگران نباشید، این درد معمولا ظرف دو روز بهبود می یابد. در صورت عدم کاهش درد، با اینجانب تماس بگیرید.
ب- داروهایی  که برایتان تجویز شده است را حتما مصرف کنید.   
ج- یک هفته بعد جهت ادامه درمان مراجعه کنید .
مانیپولاسیون: هنر درمان دردهای ستون  فقرات با دست
مانیپولاسیون به معنی " استفاده از دست ماهر برای درمان یا تنظیم چیزی" است. برای پی بردن به  اهمیت این روش درمانی بهتر است ابتدا قدری در مورد دردهای ستون فقرات صحبت کنیم.
بسیاری از دردهای ستون فقرات با ضایعات پرتو شناسی (رادیولوژیک) تطابق ندارند،  یعنی بسیاری از بیماران دارای درد ستون فقرات، ‌یافته مهمی در بررسی رادیولوژیک (عکس ساده یا MRI) ندارند و برعکس،  بسیاری از اختلالات رادیولوژیک  ‌درد ایجاد نمی کنند. به عنوان مثال باید گفت که اگر MRIصد شخص بدون کمردرد را بررسی کنیم در 40 نفر دیسک خواهیم دید و این مساله نشان می دهد که مشاهده دیسک  لزوما" دلیل بر وجود درد نیست. 
توجه به این نکات و تجربه حاصل از سالیان متمادی ناشی از معاینه دقیق بیماران مبتلا به دردهای ستون فقرات،  باعث شد که پروفسور مینMaigne) )  فرانسوی در دهه 1960 فرضیه اختلال دردناک در عملکرد بین مهره ای  یا  PMID  را مطرح کند. بنا بر این فرضیه، ‌برخی از دردهای ستون فقرات (‌اعم از گردن، پشت، کمر)‌ به علت اختلال کارکرد یک قسمت از ستون فقرات ایجاد می شوند،‌ معمولاً‌ این دردها در مهره های ستون فقرات حس میشوند و به قسمتی از تنه یا دست و پا انتشار می یابند. حرکات قسمت مبتلا نیز دردناک است. تشخیص این بیماری (اختلال دردناک درعملکرد بین مهره ای)  صرفاً براساس شرح حال و معاینه دقیق انجام می گیرد.
گاهی علت ایجاد این بیماری کاملا" مشخص است (مثلا" خم شدن ناگهانی یا تماشای طولانی تلویزیون در وضعیت خوابیده به پهلو) گاهی هم نمی توان آنرا به علت خاصی ربط داد
درمان این اختلالات که به مانیپولاسیون "قولنج شکستن" معروف است،‌  روش خاصی است که در آن حرکتی ناگهانی،  سریع و حساب شده توسط پزشک متخصص به قسمت خاصی از ستون فقرات وارد می شود. معمولا" این عمل سبب ایجاد یک صدای "تلق" می گردد و درد بیمار شدیدا" کاهش می یابد
همانطور که ذکر شد، این روش صرفاً با دست انجام می شود و احتیاج به اقدامات یا آمادگی های خاصی نیست ولـی پزشک باید مطمئن باشد که ستون فقرات شما دچار ضایعه شدیدی نیست و میتوان از این روش برای درمان بیماری شما استفاده کرد. بنابراین حداقل یک عکس ساده که اخیراً گرفته شده باشد برای شروع درمان لازم است. غالباً درمان ظرف یک تا شش جلسه به پایان می رسد و وقتی درد کاهش یافت به تدریج باید ورزش های خاص تقویت عضلات منطقه مبتلا آغاز گردد. این ورزش ها باعث میشوند که احتمال عود بیماری در آینده کاهش یابد
در مورد نحوه اثر مانیپولاسیون و اینکه واقعاً چه چیزی سبب کاهش درد می گردد فرضیات متعددی وجود دارد که ذیلاً به برخی از آنها اشاره شده است:
الف ) آزاد شدن قسمت های گیر افتاده کپسول مفصلی
ب ) شل شدن عضلاتی که دچار انقباض دردناک  شده اند
ج ) افزایش تحرک در قسمت های کم تحرک مفصل
د) کاهش بیرون زدگی دیسک
دردهای ستون فقرات بسیار شایع هستند و بسیاری از آنها با مانیپولاسیون درمان میشوند ولی شرط لازم برای موفقیت پزشک در درمان عبارت است از: دانش، حوصله در شنیدن درد بیمار، معاینه دقیق  و مهارت.
لغزندگی مهره ها (اسپوندیلولیزی- اسپوندیلولیستزی) چیست؟
تعریف
شکستگی در قسمت خاصی از مهره های ستون فقرات (به نام قسمت بین مفصلی) را  اسپوندیلولیزی می گویند. اگر این شکستگی سبب جابجایی مهره ها شود به آن اسپوندیلولیستزی می گویند. این بیماری معمولا در مهره چهارم یا پنجم کمری رخ می دهد.
چه عواملی فرد را مستعد این اختلالات می کند؟
ژنتیک: شواهدی دال بر استعداد ژنتیکی ابتلا به برخی انواع اسپوندیلولیزی و اسپوندیلولیستزی وجود دارد. این بیماری ها معمولا در حوالی بلوغ خود را بروز می دهند
(گرچه از ابتدا وجود داشته اند).
فشاروحرکات بیش از حد: برخی ورزش ها نظیر فوتبال، ژیمناستیک و وزنه برداری مستلزم     فشار بیش از حد روی ستون فقرات (خصوصا با حرکات مکرر خم شدن به عقب) هستند که سبب افزایش احتمال اسپوندیلولیزی و اسپوندیلولیستزی می گردند.
علایم و نشانه ها
در بسیاری ازافراد این بیماری ها هیچ علامتی ایجاد نمی کنند.
گاهی درد ناحیه کمر وجود دارد (شبیه گرفتگی عضلانی).
اگر لغزندگی شدید باشد، ممکن است سبب فشار روی ریشه های نخاعی و درد یا فلج پاها و اختلال کنترل ادرار و مدفوع گردد.
شکل یک: شکستگی در قسمت "بین مفصلی" مهره پنجم کمری و اولین مهره خارجی را مشاهده می کنید.
شکل دو: مهره پنجم کمری روی مهره اول خاجی  لغزش پیدا کرده است.
درمان
معمولا در ابتدا سعی در درمان این بیماری به روش غیرجراحی است. می توان با استراحت های کوتاه مدت در خلال کار، شدت درد کمر را کاهش داد. ورزش های خاص تقویتی و کششی می توانند در بهبود علایم  بیماری کمک کننده باشند.
اگرعلیرغم درمان مناسب درد کاهش نیابد یا علایم فلج ظاهر شوند باید درمان توسط جراحی انجام گیرد.
سندرم تونل مچ دستی
پیش زمینه: سندرم تونل مچ دستی عبارتست از مجموعه علایمی که به علت وارد آمدن فشار روی عصب مدیان درمچ دست ایجاد می شوند.
علت ایجاد بیماری: عصب مدیان یکی از اعصاب مهم دست است که از ساعد وارد کف دست می شود و حس و حرکت برخی انگشتان را بر عهده دارد. این عصب از طریق تونلی به نام تول مچ دستی وارد دست می شود. این تونل، فضایی کوچک است. وقتی فشار داخل تونل به علت التهاب تاندون ها یا سایر علل افزایش بیابد، به عصب صدمه می رسد.
عوارض بیماری: در صورت عدم درمان، این بیماری می تواند به ضعف و ناتوانی شدید دست منجر شود.
عوامل مستعد کننده این بیماری: سفید پوستان، زنان و افراد 60-45 ساله بیشتر در معرض این بیماری هستند.
علایم و نشانه ها: خواب رفتن (گزگز ومورمور) دست ها، خصوصا در شب یا هنگام نگه داشتن تلفن یکی از شایع ترین علایم این بیماری هستند. در اشکال پیشرفته تر این بیماری، به تدریج، ضعیف شدن دست ها نیز بروز می کند (وسایلی که بیمار در دست گرفته است از دستش می افتد) معمولا انگشت کوچک دست درگیر نمی شود. برخی بیماران از درد دست، گرم یا سرد شدن و یا تورم آن نیز شکایت دارند.
تشخیص: روش استاندارد تشخیص این بیماری، عبارتست از نوار عصب و عضله. با نوار عصب و عضله می توان سایر بیماری ها یی که همین علایم را ایجاد می کنند (رادیکولوپاتی گردنی، نوروپاتی) را نیز تشخیص داد. همچنین شدت بیماری را نیزمی توان تعیین کرد که برای انتخاب نوع درمان بسیار مهم است (بر اساس پاسخ نوارعصب، این بیماری را به سه دسته: خفیف، متوسط و شدید تقسیم می کنیم).
درمان: معمولا در نوع خفیف و متوسط ، ابتدا درمان به صورت غیر جراحی (تجویز دارو-  مچ بند- فیزیوتراپی های خاص) شروع می شود ودر صورت عدم پاسخ مناسب، جراحی یا تزریق انجام می گیرد.
درنوع شدید باید از ابتدا به جراحی یا تزریق فکر کرد. قبلا معتقد بودند که جراحی در %90 موارد سبب بهبود بیماران می گردد ولی در حال حاضر فقط  %60 بیماران پس از پنج سال همچنان از عمل خود راضی هستند.
آرنج تنیس بازان (اپی کندیلیت خارجی)
تعریف: عبارتست از التهاب محل اتصال تاندونها به زائده خارجی استخوان بازو (درناحیه آرنج) 
علل ایجاد این بیماری: حرکات مکررمچ دست (چلاندن رخت، استفاده مکررازپیچ گوشتی و....) می تواند سبب این بیماری گردد.
علایم : درد در سمت بیرونی آرنج که با لمس زائده استخوانی این محل تشدید می یابد.  
ممکن است درد و نارحتی در ناحیه ساعد  نیز وجود داشته باشد. برداشتن و جابجا کردن اجسام سنگین سبب تشدید درد می گردد.
تشخیص: توسط معاینه انجام می گیرد، همانطور که گفته شد لمس برجستگی استخوانی آرنج سبب درد می گردد. مانورهای خاصی  نیز برای امتحان این تشخیص وجود دارد.
وسایل تشخیصی: گاهی استفاده ازرادیوگرافی، نوارعصب و عضله یا به ندرت تست های آزمایشگاهی ضروری است.
درمان: اساس درمان بر استفاده از داروهای ضد التهابی و سپس اقدامات توانبخشی  (در جهت جلو گیری ازعود بیماری) است.
دارو های ضد التهابی بر اساس وضعیت سلامتی شما توسط پزشک تجویز می شوند. با توجه به اینکه این داروها برای کاهش التهاب تجویز شده اند باید حتما طبق دستور پزشک و تا آخرین قرص یا کپسول استفاده شوند.
گاهی یک "باند" برای بستن در ناحیه آرنج و ساعد تجویز می گردد.
گاهی  تزریق موضعی یک ماده کورتونی مورد نیاز است.
فیزوتراپی: هم در کاهش درد و هم در تقویت عضلات استفاده می شود. اگر به روش صحیح انجام گیرد، بسیار مفید است و سبب پیش گیری از عود هم میگردد.
جراحی: اگر علیرغم درمان مناسب ظرف یکسال، درد بهبود نیابد می توان جراحی را در نظر گرفت.
نکات مهم: درمان مناسب سبب کاهش یا از بین رفتن درد در %85 بیماران می گردد.
عدم تکمیل دوره درمانی سبب عود بیماری در %70 موارد می گردد.
پیچ خوردگی مچ پا
پیش زمینه: در صد زیادی از آسیب های عضلانی اسکلتی بیماران مراجعه کننده به درمانگاه ها و مطب های خصوصی را "پیچ خوردگی مچ پا" تشکیل می دهد. درمان مناسب معمولا نتایج خوبی در بر دارد. حدود %40 بیمارانی که به طرز مناسب درمان نشده اند دچار علایم مزمن می گردند. هدف از درمان، صرفا کاهش درد نیست. بازیابی قدرت عضلات، محدوده کامل حرکتی  و تعادل مناسب و پیش گیری از تکرار آن  نیز اهمیت زیادی دارند.
انواع پیچ خوردگی ها: پیچ خوردگی های مچ پا به سه دسته تقسیم می شوند:
درجه یک: کشیدگی خفیف رباط هاست. ورم مختصری وجود دارد. بیمار می تواند روی پا راه برود.
درجه دو: ورم متوسطی وجود دارد و پارگی ناقص رباط ها به وجود آمده است.
درجه سه: ورم شدید و پارگی حداقل یک رباط در ناحیه مچ پا وجود دارد.
توجه: گاهی پیچ خوردگی مچ پا با شکستگی استخوان های پا یا دررفتگی ها در مفاصل مربوطه همراه است که باید تشخیص داده شده درمان گردند.
بررسی های  تصویری: بسته به نتایج معاینه، در صورت لزوم از رادیوگرافی ساده،   سی تی اسکن،  ام ار آی استفاده می شود. در برخی موارد، انجام اسکن استخوانی نیز کمک کننده است.
آرتروسکوپی: در مواردی که درد به صورت تحت حاد یا مزمن در آمده است کاربرد دارد. علاوه بر اهمیت تشخیص ارزش درمانی نیز دارد.
برنامه توانبخشی
فیزیوتراپی: معمولا در پیچ خوردگی های متوسط تا شدید کاربرد دارد. دو فاز عمده دارد:
الف) فاز ضد درد: که بیشترتلاش در جهت کاهش درد بیمار است.
ب) توانبخشی: در جهت بهبود محدوده حرکتی مفصل،  تقویت عضلات اطراف مچ پا و تمرینات خاص تعادلی است.
توضیح: اکثر افرادی که سابقه پیچ خوردگی مچ پا داشته اند، پس از پایان دوره حاد ( گچ گیری یا بستن با باند) همچنان از درد موضعی و یا شل بودن مچ پا و کاهش تعادل شکایت دارند. اکثر این  افراد احساس می کنند که مچ پایشان دیگر به اندازه قبل ثبات ندارد.
درد در این افراد به علت ایجاد چسبندگی بین رباط ها و بافت های اطراف است و کاهش تعادل به علت اختلال "حس عمقی" است، چرا که گیرنده های حس عمقی عمدتا در رباط ها قرار دارند. فیزیوتراپی تخصصی درمان مناسب در این موارد است.
بیمار زمانی می تواند به فعالیت های ورزشی بپردازد که شرایط  ذیل را داشته باشد.
محدوده حرکتی مچ پا کامل و بدون درد باشد.
درد وجود نداشته باشد.
قدرت عضلات در سمت آسیب دیده، حداقل %80 سمت سالم باشد.
بیمار بتواند به مدت سی ثانیه و با چشم بسته روی پای مبتلا بایستد.
درد گردنی (گردن درد)   
خلاصه
گردن درد علامتی است که به علت فشارآمدن روی بافت نرم، استخوانها یا مفاصل گردن یا بافتهای اطراف آن پدید می آید. گاهی این علامت به علت یک بیماری زمینه ای در کل بدن ایجاد می شود.
گردن انعطاف پذیرترین قسمت ستون فقرات است و وزن سررا نیز تحمل می کند. عوامل بسیاری میتوانند سبب گردن درد شوند (نظیروضعیت های نا مناسب گردن وبدن، ضربه، بیماری های دژنراتیو).  بیماری هایی نظیر مننژیت و پلی میالژیا روماتیکا نیز گردن درد ایجاد می کنند.
گاهی می توان گردن درد را با داروهای مسکن عادی درمان کرد ولی در صورتیکه این درد بیش از 3-2 روز طول بکشد یا همراه علایم  خطر باشد باید به یک متخصص مراجعه کرد.
در بسیاری از موارد- دارو، فیزیوتراپی و مانیپولاسیون ستون فقرات سبب درمان درد          می گردند.  درصد کمی از بیماران به جراحی نیاز دارند.
داروهای ضد درد کلیات
گردن درد اختلال شایعی است که علل مختلفی دارد: وضعیت های نا مناسب بدن یا گردن، تصادفات و بیماری های دژنراتیو. گاهی گردن درد جزیی از یک بیماری دیگر است، مثلا فیبرومیالژی و مننژیت می توانند گردن درد ایجاد کنند.
گردن از هفت مهره تشکیل شده است که توسط عضلات، تاندون ها و رباط ها روی هم قرار گرفته اند. مهره بالایی و پائینی توسط یک بافت نرم غضروفی به نام دیسک از هم جدا می شوند. دیسک در افزایش تحریک پذیری و جذب ضربه نقش مهمی دارد.
اتصال مهره بالا و پایین علاوه بر دیسک از طریق مفاصل کوچکی به نام فاست نیز صورت می گیرد.
آسیب هر یک از ساختمان های گردنی میتواند سبب ایجاد گردن درد شود. گاهی این درد ظرف مدت کوتاهی و بدون دخالت خاصی بهبود می یابد ولی در برخی اوقات درمان آن به مداخله پزشکی احتیاج دارد.
در صورتیکه علایم زیر در گردن درد مشاهده شوند، مشاوره پزشکی الزامی است:
گردن درد شدید پس از ضربه: در این موارد مشاوره با جراح مغزواعصاب ضروری است.
گردن دردی که همراه با انتشار درد به یک یا هر دو دست (اندام فوقانی) باشد. در این موارد احتمال فشارروی ریشه های گردنی وجود دارد. گزگز و مورمور دست نیزمی تواند بیانگر این بیماری باشد.
کاهش قدرت: ضعف در دست یا پا می تواند بیانگر ضایعه نخاعی باشد.
اختلال کنترل ادرار یا مدفوع : این مشکل نیز احتمال آسیب نخاع را مطرح می کند.
بهتر است برای درک بهتر، گردن دردها را به  دو دسته تقسیم کنیم:
الف) گردن دردی که به سایر قسمت ها انتشار می یابد.
ب) گردن دردی که منشا آن در سایر قسمت هاست.
گردن دردی که به سایر قسمت ها نیزانتشار می یابد
رادیکولوپاتی گردنی (آسیب ریشه های نخاع گردنی): معمولا به علت آرتروز یا در رفتگی دیسک ایجاد می شود. در این موارد علاوه بر درد گردنی، انتشار درد به یک یا هر دو دست همراه احساس برق گرفتگی یا گزگز و مورمور نیز وجود دارد.
تنگی کانال نخاع گردنی:  تنگی سوراخ های بین مهره ای سبب فشار روی ریشه های نخاعی می گردند. علایم آن شبیه رادیکولوپاتی گردنی است.
نا پایداری مهره های گردنی: می تواند درد و علایم رادیکولوپاتی و نیزعلایم فشار روی خود نخاع (اختلال ادراری – مدفوعی) ایجاد کند.
درگیری فاست ها: سبب درد گردن می گردد که معمولا به ناحیه بین دو کتف، شانه ها و بازوها انتشار می یابد.
گردن دردی که منشا آن در سایر قسمت ها است
ممکن است درد مفصل فک، گوش، میگرن یا شانه به گردن انتشاریابد.   
علل گردن درد
آسیب یا اختلال در هر یک از ساختمان های آناتومیک گردن منجمله عضلات، تاندون ها، رباط ها، مهره ها، دیسک ها و اعصاب گردنی و فاست ها می تواند سبب ایجاد درد شود.
هر یک از عوامل زیر می تواند منشا درد گردنی باشد.
فشار عضلانی: استفاده بیش از حد از عضلات گردنی می تواند سبب فشار عضلانی و درد گردنی شود. رانندگی طولانی مدت یا مطالعه با گردن خمیده می تواند سبب این درد شود. در این شرایط معمولا عضلات پشت گردن دچار درد می شوند.
ضربه: انعطاف پذیری گردن زیاد است و وزن سر را نیز تحمل می کند، همین مساله سبب آسیب پذیری آن می گردد. در مواردی که ضربه از پشت به شخص وارد شود ( مثلا اتومبیلی از عقب به یک اتومبیل دیگر برخورد کند) سر شخص ابتدا به جلو و سپس به عقب می رود  و آسیب شلاقی ایجاد می کند که هم دردناک است و هم می تواند سبب آسیب نخاع گردد.
آرتروز: مفاصل گردن نیز نظیر سایر مفاصل بدن با افزایش سن دچار تخریب (آرتروز) می گردند که می تواند دردناک باشد.
بیماری های التهابی مفاصل (آرتریت): نظیر روماتیسم مفصلی و اسپوندیلیت آنکیلوزان  می توانند مفاصل گردن را نیز درگیر کرده، درد ایجاد کنند.
اختلالات دیسک بین مهره ای: با افزایش سن بتدریج دیسک های بین مهره ای آب خود را از دست می دهند و خشک می شوند. وقتی دیسک خشک می شود، ارتفاعش کم می شود و فاصله بین مهره بالا و پائین آن کاهش می یابد ( آنچه به اشتباه بین عامه مردم به فاصله افتادن بین دو مهره معروف شده است، درحقیقت کاهش فاصله بین دو مهره است)، مجموع عواملی که درباره آنها صحبت شد می توانند سبب رادیکولوپاتی گردنی ودرد بعلت اختلال دیسک شوند.
تنگی کانال گردنی: درباره آن توضیح داده شد.        
بیماری های عفونی: عفونت های مغز، نخاع و ستون فقرات نظیر مننژیت، آنسفالیت، دیسکایتیس می توانند سبب درد و نیز علایمی از قبیل تب، لرزو...شوند. درمان این بیماری ها باید به سرعت انجام گیرد و گرنه می توانند سبب عوارض بسیار شدید می شوند.
فیبرومیالژی: یک بیماری مزمن است که سبب دردهای عضلانی – استخوانی می گردد. خستگی و افسردگی  نیز در این بیماری ها بسیار شایع هستند. با توجه به توضیحات داده شده مشخص می شود که گردن درد نیز در این بیماری دیده می شود.
سندرم درد میوفاسیال: یک اختلال مزمن عضله و بافت اطراف آن است ( که به فاسیا معروف است).  سبب درد مزمن در یک قسمت از بدن می شود. در همین وب سایت توضیحات بیشتری در مورد آن داده شده است.
پلی میالژی روماتیکا: یک بیماری التهابی است که سبب درد در گردن، شانه ها و مفاصل ران می گردد.
پوکی استخوان (اوستئوپوروز): عبارتست از کاهش تراکم استخوانها. معمولا در اوایل این بیماری هیچگونه درد و مشکلی وجود ندارد، ولی با پیشرفت آن به تدریج مهره ها دچار شکستگی های میکروسکوپی شده درد ایجاد می کنند، در صورت در گیری مهره های گردنی، درد گردن به وجود می آید.
بیماری پاژه استخوانی: بیماری ای است با علت نامشخص که سبب اختلال در مراحل ترمیم و جذب استخوان و افزایش غیرعادی تراکم آن و درد می گردد.
بررسی های تکمیلی
پزشکان برای تشخیص علت گردن درد ابتدا به شرح حال بیمار توجه می کنند  و سپس معاینه کاملی از وی به عمل می آورند. گاهی همین روش برای آغاز درمان بیمار کافی است ولی گاهی لازم می شود که تست های تکمیلی  نیز درخواست شود. شایع ترین تست های مورد استفاده در تشخیص علت گردن درد عبارتند از:
1 - رادیوگرافی ساده: اختلالات مهره های گردنی را نشان می دهد، انواع آن عبارتند از:
میلوگرافی: در این روش، مقداری ماده حاجب اشعه ایکس را وارد مایع مغزی-نخاعی       می کنند و سپس عکس هایی با اشعه ایکس می گیرند. می توان با آن فشار روی ریشه های نخاعی را بررسی کرد.
دیسکوگرافی: ماده حاجب به داخل دیسکی که احتمال می رود منشا درد باشد تزریق می شود، اگر تشخیص درست باشد، رنگ آمیزی دیسک به صورت غیرعادی خواهد بود و درد گردن نیز تشدید می یابد.
2 -  سنجش تراکم استخوانی: برای بررسی وضعیت تراکم استخوان صورت می گیرد. دقیق ترین روش آن تکنیکی است به نام  دگزا.
3 -  ام آر آی: روش خاصی است برای تشخیص و درمان بیماری های نخاع و ریشه های آن .
4 -  سی تی اسکن: روش خاصی است برای بررسی دقیق مهره ها و کانال نخاع.
5 -  اسکن استخوان: مقداری ماده رادیواکتیو به بیمار تجویزمی گردد، پس از مدتی با دوربین های خاص مقدار آن را در استخوان ها و بافت های بدن بررسی می کنند.
6 -  الکترودیاگنوز(نوارعصب و عضله): روشی است برای بررسی فشار روی ریشه های نخاع. به عبارت بهتر، باید گفت که وقتی  ام آرآی  فشار روی ریشه را نشان می دهد، ممکن است این فشار از نظر بالینی اهمیت نداشته باشد، در این جا با انجام نوارعصب وعضله می توان ازشدت فشار وارد بر ریشه های نخاعی مطلع شد.
روش های درمان گردن درد 

فیزیوتراپی: عبارتست از استفاده از گرما، سرما، اولتراسوند، ماساژ یا تجویز ورزش
مانیپولاسیون: عبارتست از حرکات حساب شده و کاملا تخصصی روی ستون فقرات که توسط کایروپراکتورها، اوستئوپات ها و متخصصین طب فیزیکی انجام می گیرد.
تزریقات خاص: گاهی تزریق در نقاط خاصی از گردن یا  تزریق مواد کورتنی به داخل مایع مغزی نخاعی یا بلوک و بیحس کردن مفاصل فاست مورد نیاز است.
بی حرکتی کوتاه مدت:  گاهی پزشک ناچار است با تجویز گردن بند طبی و محدود کردن حرکات گردن، درد را کاهش دهد. حداکثر مدت مجاز استفاده از آن 5-3 روز است.
سایرروش ها:  گاهی- خصوصا درگردن درد مزمن، مشورت روانپزشکی و استفاده از تکنیک های شناختی – رفتاری ضروری است.
جراحی در موارد خاص لازم است.
اصولا درمان درد، شامل دو مرحله است: 
کاهش درد و التهاب: معمولا توسط دارو و گاهی فیزیوتراپی های خاص انجام می گیرد.
مرحله توانبخشی:  دراین مرحله با تجویز ورزش های خاص، قدرت و انعطاف پذیری عضلات را افزایش می دهند و با توصیه های بهداشتی احتمال عود درد را کاهش می دهند.
روشهای پیشگیری از گردن درد
یکی از شایع ترین علل گردن درد، وضعیت نامناسب بدنی است. 
در ذیل توصیه هایی برای  پیش گیری از گردن درد ارائه شده:
صاف بنشینید به نحوی که گردن در وضعیت خنثی (به هیچ سمتی خم نشده باشد) قرارگیرد.
درهنگام کارودرفواصل منظم به خود استراحت دهید. کار کردن طولانی مدت با کامپیوتر یا رانندگی درازمدت سبب فشار آمدن به عضلات گردن می شود.
به صورت صحیح بنشینید: صندلی خود را به صورتی تنظیم کنید که مانیتورشما مختصری از خط دید پائین ترقرارگیرد و زانوها قدری از مفصل ران بالاتر باشند (زیرپایتان یک چهار پایه کوچک بگذارید)
صندلی باید حتما دسته داشته باشد  
هیچوقت گوشی تلفن را بین گردن و شانه نگه ندارید.
حتما ورزش های کششی و قدرتی را بطور منظم انجام دهید.
عضلات نگهدارنده گردن را نیز باید تقویت کنید (عضلات شانه ها و قفسه سینه)
هیچوقت به شکم نخوابید زیرا سبب آسیب ستون فقرات گردنی می شود. به پشت یا پهلو بخوابید. با لش شما باید ازقوس گردنی شما محافظت کند.
هیچوقت در رختخواب مطالعه نکنید.
هرگز کیف سنگین را برای مدت طولانی روی یک شانه حمل نکنید. بهتر است از کوله پشتی استفاده کنید.
برای برداشتن اجسام ( خصوصا اجسام سنگین) از زمین، از تکنیک مناسب استفاده کنید زیرا تکنیک اشتباه علاوه بر آسیب کمر، سبب آسیب گردن شما نیز می شود. 
ورزش های کششی در کمردرد و گردن درد
(کشش در دردهای ستون فقرات)
وقتی دچار کمر درد یا گردن درد می شوید، احتمالا فکر می کنید که ورزش در خط آخر درمان شما قرار دارد. شاید برایتان جا لب باشد که این روش، تنها درمان لازم برای برخی بیماران است! همه ما می دانیم که ورزش برای سلامتی ما مهم است ولی بیشتر افراد، انجام ورزش های کششی را فراموش میکنند. این ورزش ها خصوصا در افراد دارای کمردرد مهم هستند زیرا سبب کاهش شدت درد می شوند و احتمال عود درد را نیز کاهش می دهند. شکی نیست که تکنیک صحیح بسیار مهم است. در این قسمت می توانید مطالبی راجع به روش صحیح انجام کشش و نیز اهمیت آن در بیماران دارای کمردرد و گردن درد بیابید.
چرا کشش؟
ستون فقرات ساختمان پیچیده ای  است که ازعضله، تاندون، رباط و استخوان های متعددی ساخته شده است. این ساختمان به گونه ای طراحی شده است که بتواند به جلو، عقب، چپ و راست خم شود و وزن بدن را تحمل کند.
کشش منظم سبب می شود که عضلات و رباط ها انعطاف پذیر شوند. همچنین فشار وارد بر مفاصل ستون فقرات کاهش و جریان خون آن افزایش می یابد.
کشش مناسب
برای بهره بردن از کشش مناسب به کار گیری روش مناسب ضروری است. نکات ذیل را مد نظر داشته باشید:
از گردن شروع کنید و بتدریج روی عضلات پائین تر کار کنید.
کشش را به آهستگی و نرمی انجام دهید، شدت آن باید در حد احساس کشش خفیف باشد، نباید کشش یک عضله سبب درد شود.
کشش عضله را به مدت 30 – 20 ثانیه حفظ کنید، از کشش های نا گهانی و ضربه زدن پرهیز کنید.
در هنگام انجام کشش، نفس خود را حبس نکنید، به آرامی تنفس کنید.
اگر صبح خود را با کشش آغاز کنید، در تمام روز احساس طراوت و شادی خواهید داشت.
ورزش های ساده
چند کشش و ورزش ساده که می تواند در بیماران دارای کمردرد و گردن درد موثر باشد در ذیل توضیح داده شده اند، لازم به تذکر است که باید قبل از انجام این ورزش ها  با پزشک خود مشورت کنید.
کشش های گردنی
صاف روی زمین بایستید.
سر خود را به سمت راست بچرخانید تا وقتی که کشش خفیفی در عضلات گردن حس کنید، سر را در همین حالت به مدت 30 – 20 ثانیه نگه دارید.
برای سمت چپ نیز همین حالت را تکرار کنید.
حرکت شانه  
روی زمین صاف بایستید.
با حرکت موجی شکل شانه های خود را بصورت دایره ای به جلو ( ده بار ) و عقب ( ده بار) بچرخانید.
کشش عضلات پشت ران در وضعیت خوابیده
روی تخت دراز بکشید، به صورتی که پا هایتان دراز باشد.
یک ملحفه را به نحوی بگیرید که دو سر آن در دست شما و وسط آن پشت پاشنه پای راست شما قرار گیرد.
به آهستگی ملحفه را بکشید ( نباید زانوها خم شود) هر وقت کشش پشت ران را حس کردید آنرا حدود 30 -20 ثانیه حفظ کنید.
همین کار را برای پای چپ تکرار کنید.
عجله نکنید
افزایش انعطاف پذیری محتاج زمان است. این زمان در کسانی که جدیدا کشش را آغاز کرده اند یا درد مزمن ستون فقرات داشته اند طولانی تر است.
تسلیم نشوید! ورزش خود را ادامه دهید، پس از دو تا سه ماه اثر آن را خواهید دید.
کشش روی روح نیز اثرات مناسبی دارد
میتوان از کشش برای آرام ترشدن هم استفاده کرد. میتوانید برای ایجاد انگیزه بیشتر در خودتان به موسیقی ملایم گوش کنید یا با یک دوست ورزش کنید.
نکته مهم
قبل از هر نرمش یا ورزشی با پزشک خود مشورت کنید. اگر در هنگام انجام کشش دردتان تشدید می یابد، یا تکنیک شما نادرست است یا اینکه مشکلی دارید که باید درمان شود.
دردهای ناحیه شانه
آناتومی مفصل شانه:  شانه یکی از مهمترین مفاصل بدن است و اندام فوقانی را به تنه وصل می کند، این مفصل باید حرکات بسیار متعددی داشته باشد ولی ثبات خود را نیز حفظ کند (به خاطر داشته باشید که معمولا وقتی تحرک یک سیستم افزایش می یابد، ثبات آن کمتر می شود).
مفصل شانه از اتصال سر استخوان بازو با قسمت خاصی از استخوان کتف (اسکاپولا) تشکیل می شود (شکل 1 ). این مفصل برای ثبات خود دارای دو سیستم است:
نگهدارنده های ایستا (کپسول مفصلی و..)
نگهدارنده های پویا (شامل عضلات و تاندون های آنان)
سیستم پویا (کلاهک گرداننده شانه) با حرکات بسیار پیچیده سبب می شود که مفصل تحرک زیاد و ثبات قابل قبولی داشته باشد ولی پیچیدگی آن سبب می شود که بروز کوچکترین خطایی، در دراز مدت سبب مشکلات شانه گردند و درمان اساسی این مشکلات و دردها بدون توجه به علت اصلی آن غیر ممکن است. ذیلا" به صورت خلاصه به شایع ترین علل درد شانه می پردازیم.
آرتروزمفصل AC:مفصل AC در حقیقت جزو مفصل شانه نیست ولی چون نزدیک به این مفصل است و ممکن است درد آن با درد شانه اشتباه شود، در اینجا راجع به آن بحث می شود.
مفصل AC از اتصال قسمتی از استخوان کتف با سراستخوان ترقوه تشکیل می شود. آرتروز و آسیب این مفصل نسبتا شایع است ولی تشخیص آن نیاز به دقت و معاینه کامل دارد که معمولا به علت صرفه جویی در وقت، انجام نمی شود!!!
آرتروز مفصل AC  سبب درد در قسمت فوقانی یا قدامی ناحیه شانه می گردد، اگربیمار دست خود را روی شانه مقابل بگذارد، دردش شدید می شود. درمان این بیماری در مراحل اولیه ساده است ولی در صورت پیشرفت مشکل تر و پیچیده تر خواهد شد.
آرتروز مفصل شانه: عبارتست از فرسایش غضروف مفصلی و کاهش فاصله مفصلی که سبب درد مداوم مفصل شانه می گردد، این درد با فعالیت شدیدترمی شود و با استراحت کاهش می یابد. بررسی های رادیولوژیک می توانند تشخیص را تائید کنند.
التهاب تاندون های شانه (تاندونیت کلاهک گرداننده شانه): ضایعه شایعی است که در ورزشکاران و غیرورزشکاران دیده می شود.
این بیماری سبب درد در سمت عقب یا خارج شانه می گردد. درد بیمار خصوصا با بالا بردن دست (مثلا تعویض لامپ) یا خوابیدن روی شانه مبتلا تشدید می شود.
شانه منجمد (کپسولیت چسبنده): عبارتست از محدودیت پیشرونده درحرکات مفصل شانه. گاهی علت آن مشخص است (مثلا کم کاری تیروئید، دیابت، شکستگی) و گاهی نیز نمی توان علت آنرا مشخص کرد.
این بیماری با درد مفصل شانه شروع می شود و بتدریج سبب سفتی و محدودیت حرکات شانه می گردد. معمولا این بیماران نمی توانند کف دو دست خود را به حالت دعا به هم بچسبانند.
درمان بیماری مستلزم معاینه دقیق و تشخیص کامل است. گاهی تجویز داروهای ضد التهابی ضروری است ولی فیزیوتراپی همیشه لازم است. در فیزیوتراپی باید با ورزش های کاملا  اختصاصی و تدریجی حرکات شانه را افزایش داد.
دررفتگی مکرر شانه (نا پایداری مفصل شانه): عبارتست از دررفتگی های مکرر مفصل شانه. این دررفتگی ها ممکن است گذرا و لحظه ای (یک احساس دررفتگی و رفع دررفتگی) یا دائم (که باید برای جا انداختن آن به پزشک مراجعه کرد) باشد.
علل این بیماری مختلف هستند، ممکن است یک ضربه سبب دررفتگی و آسیب ساختمان های نگهدارنده شانه شوند و علیرغم جا انداختن، به علت آسیب این ساختمانها، دررفتگی های تکراری ایجاد شوند. گاهی نیز هیچ ضربه شدیدی در سابقه بیمار وجود ندارد بلکه حرکات مکرردرطول زمان سبب آسیب کلاهک چرخاننده شانه می گردد و ثبات شانه کاهش می یابد (مثلا ورزشکارانی که پرتاب وزنه انجام می دهند یا کارگرانی که مکررا مجبور هستند از شانه خود استفاده کنند).
بسیاری از بیماران از ضعف عضلانی، خصوصا در فعالیت هایی که باید دست را بالاتر از شانه نگهدارند (مثلا لامپ عوض کردن) شکایت می کنند.
معاینه دقیق این بیماران بسیارمهم است، از تست های تشخیصی، خصوصا MRI نیزمی توان استفاده کرد.
درمان بیماران شامل فیزیوتراپی  تخصصی و در موارد شدید، جراحی است.
سایرعلل:  بیماری هایی نظیر پلی میالژیا روماتیکا، فیبرومیالژی، عفونت ها و روماتیسم مفصلی نیز می توانند سبب درد شانه شوند که در اینجا صحبتی از آنها به میان نیامده است.